tag:blogger.com,1999:blog-7853710048783416222024-02-19T10:13:38.376+02:00PW BuysDigter en SkrywerUnknownnoreply@blogger.comBlogger25125tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-34785510768378106312020-10-15T07:05:00.001+02:002020-10-15T07:05:46.168+02:00<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_zGuAcoZeCFClbeaAD19ECkId_eVL7qKfCm_6s3JJLDnFerUYw5uRPygePpmP4cp0NXMz-_9I2XA-Dt8M57t26SF8wIC0NIL-iqEXoSnSB2qCydt1N_T5diEiHDPjUB3XReOwia1XKvUw/s2048/BC35C3BE-9D43-4BE3-AD7E-E2033F6B329E.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1470" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_zGuAcoZeCFClbeaAD19ECkId_eVL7qKfCm_6s3JJLDnFerUYw5uRPygePpmP4cp0NXMz-_9I2XA-Dt8M57t26SF8wIC0NIL-iqEXoSnSB2qCydt1N_T5diEiHDPjUB3XReOwia1XKvUw/s320/BC35C3BE-9D43-4BE3-AD7E-E2033F6B329E.jpeg" /></a></div><br /><p></p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-14636876870836558402018-05-23T09:30:00.010+02:002022-06-11T16:52:13.562+02:00Welkom<span style="color: black;">Welkom by die PW Buys-weblog.</span><br />
<br />
<span style="color: black;">Die
digter, skrywer en teoloog, PW Buys, sou in Oktober 2023 sy 100ste verjaardag gevier het.
Hierdie blog poog om sy geskrewe nalatenskap lewendig te
hou.</span><br />
<br /><span style="color: black;">U is welkom om kommentaar te lewer of versoeke te rig: <a href="mailto:glbuys@gmail.com">glbuys@gmail.com</a>.</span><br />
<br />
<span style="color: black;">Gerrit, Mietsie, Susan en Louise (kinders).</span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-62132210152886502582017-09-04T19:21:00.000+02:002017-09-05T21:16:40.519+02:00Galery<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpfdUuARa682eN9_BgLob7kWYWi80H0yDbyIDYCiCP2HQNGQbpVTM3zWzNr63DetGnT_bqWEdjowJL4L9uxCAO1i3xrc1CB58qlVJkkWt26StLcoF7g5R12NFQbb9hofvvXiU1V04QGwI8/s1600/PW+Buys+Fotocollage+01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img alt="" border="0" data-original-height="1000" data-original-width="1600" height="250" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpfdUuARa682eN9_BgLob7kWYWi80H0yDbyIDYCiCP2HQNGQbpVTM3zWzNr63DetGnT_bqWEdjowJL4L9uxCAO1i3xrc1CB58qlVJkkWt26StLcoF7g5R12NFQbb9hofvvXiU1V04QGwI8/s400/PW+Buys+Fotocollage+01.jpg" title="Fotosamestel " width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><b>bo:</b> As skoolseun | Paspoortfoto | Saam met sy gesin, suster en moeder | Saam met sy vrou Lulu.<br />
<b>onder:</b> As student met sy familie | Eerste Chev | Troudag 12 Maart 1949 | Met Lulu, Mietsie en Gerrit. <b> </b></td></tr>
</tbody></table>
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-83672750428004226382009-11-22T15:17:00.002+02:002011-09-24T16:38:33.483+02:00Herfsblaar<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">1</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">'n Somer lank het hy</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">teen stormgeweld van wind en reën</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">vas aan die tak gebly.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Aprilmaand, in die najaar al,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">het net 'n roering in die lug</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">hom saggies aarde toe laat val.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">2</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Dat juis dié blaar</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">van alle blare in die woud</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">van alle woude wêreldwyd</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">moes val</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">op hierdie plek</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">van alle plekke in die heelal</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">biljoene teraparseks wyd</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">na elke kant</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">tot in die swart oneindigheid</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">op hierdie oomblik van die tyd</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">wat weerskante reik</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">tot aan die grense</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">van die ewigheid ...</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-91310303989254197352009-01-05T22:00:00.006+02:002019-05-25T14:37:43.099+02:00Tuiskoms<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">As ek 'n ganse dag</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">na sug op sug en klag op klag</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">van sterwendes moes luister in die siekeboeg,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">dan gaan ek huis toe saans,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">doodmoeg.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Voordat ek bed toe gaan</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">om in die slaap se soet vergetelheid te sink,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">skuif ek oplaas die swaar gordyne dig</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">en keer weldadig by my leeslamp in</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">en soek vertroosting in die sagte lig</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">by groot musiek en poësie.</span><br />
<i><br /></i>
<i><span style="font-size: small;"><a href="https://www.dropbox.com/s/x2dcu5vmje6zspc/PW%20Buys%20-%20Tuiskoms%20-%201999.mp3?dl=0" target="_blank">• Voordrag deur die digter</a> </span></i><br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-20312308975523157262009-01-05T21:57:00.001+02:002017-09-05T16:50:15.864+02:00Groenspreeu<div style="font-family: inherit; text-align: right;">
<span style="font-size: small;"><i>Die digter is 'n leuenaar wat altyd die waarheid praat</i></span></div>
<div style="font-family: inherit; text-align: right;">
<span style="font-size: small;">Jean Cocteau</span> </div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Jy kan die groenspreeu nie vertrou,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">hy lieg die aarde pimpelblou.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Hy fluit die hemel lowergroen,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">paljas 'n pruim tot perlemoen.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Hy tierelier die suring soet,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">die katjiepiering swart soos roet.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Hy vonkel, konkel, toor die son</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">tot 'n ranonkelrooi ballon.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Die groenspreeu is 'n kunstenaar -</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">soms lieg hy selfs die waarheid waar. </span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-89257840990510691242009-01-05T13:37:00.000+02:002011-09-24T16:37:00.700+02:00Herfs<span style="font-family: inherit; font-size: small;">Ek het die najaar lief<br />al skryf hy elke maal<br />April en Mei subtiel en suggestief<br />in duister taal<br />veel ouer nog<br />as Sanskrit, spykerskrif of <span style="color: black;">hiëroglief</span><br />dieselfde ou verhaal ...<br />Die eerste week in Junie liasseer ek hom finaal<br />- 'n klaar vergeelde brief -<br />diep in die hart se klein argief.</span><span style="font-weight: bold;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-weight: bold;"><br /></span></span></span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-44262366839414846602009-01-04T15:48:00.001+02:002018-10-15T09:52:35.169+02:00Rooivink<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Die rooivink gooi</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">'n rooi vonk in die riet,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">'n vuurkool in die geil kanet.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Hy vlieg op uit die plaat palmiet.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Sy vlerkies sprinkel splinters lig.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Hy fladder vlamrooi in die lug</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">en val 'n gloeistreep na sy nes</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">van </span><span style="font-size: small;">droë gras.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Hy speel met vuur dié voël.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Straks steek hy nog die wêreld aan die brand.</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-53067410949284637432008-12-17T08:23:00.001+02:002017-09-05T17:48:20.779+02:00Kleiosse<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Die winterwind het op my hand</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">'n ghoen van 'n skurwet gebrand,</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">want ek het by die waterkant</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">van vroeg tot laat plaas-plaas gespeel</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">en uit die vleiturf swart en geel</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">kleiosse vir die mark geteel.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Saans het my ma die brandsiekseer</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">voor ek gaan slaap het, altyd weer</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">met ruitersalf en ghries gesmeer</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">en my beloof: 'n winterwond</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">word nooit weer heeltemal gesond</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">as jy <b>bly</b> vroetel in die grond.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Nou's daar al soveel jaar verby.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">'n Merk het op my hand gebly ...</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">en iets wat soms nog skryn in my.</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-59263044894424716242008-12-14T09:30:00.000+02:002009-01-07T19:53:48.459+02:00KarooBerusting in die leed van eeue oordek<br />die grys gelaat van hierdie doodstil land;<br />'n silwer liglyn beef oor elke rant<br />sover die blinkbruin einder rondom strek:<br /><br />óm vaal verdriet van lappe gannastruik,<br />plek-plek die bakens asblou besembos<br />en troppies skaap wat luidloos oor die bros<br />karookalk skuifel-skuifel; die son se luik<br /><br />laat strale lig uit transparante kringe.<br />Hier vind 'n mens opnuut die sekerheid:<br />daar is 'n hemel vol verborge dinge<br />verby die grense van ons ruimte en tyd,<br />'n land van ver, mistieke fluisteringe<br />wat ons bereik vanuit die ewigheid.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-70123544998703190972008-12-14T08:45:00.000+02:002009-01-07T19:53:48.459+02:00Hoe kleef mens aan die plek ...Hoe kleef mens aan die plek waar jy as kind<br />gewoon het! Die dorpie met sy stil rivier,<br />sy steil kerktorings teen die lug, en langs<br />die vaal stofstrate: sipres en populier.<br /><br />Die rooibont koeliewinkels en die mark,<br />die stadsaal, koshuis en die skoolgebou,<br />en van die dorpsgesigte is daar veel<br />wat jy soos prente uit 'n boek onthou.<br /><br />Die spierwit gewel van jul huis, die put,<br />die handpomp en die fyntuin van jou pa -<br />dit voel soos gister toe jy laas met groot<br />blikemmers groentebeddings nat moes dra.<br /><br />En someraande het jy urelank<br />in die donker denneskadu's op die kweek<br />gelê en kyk hoe blink die sekelmaan<br />in fyn patroontjies deur die naalde breek.Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-30749197351820323552008-12-14T08:36:00.000+02:002009-01-07T19:53:48.460+02:00My plaas se grensDie tolbos het Augustusmaand<br />my plaas se heinings toegewaai,<br />en in die grensdraad het die wind<br />die bondels waaigras vasgedraai.<br /><br />Daarna het uit my akkerland<br />- soos in die groot Depressiejaar -<br />die stuifsand teen die doringdraad<br />in bloedrooi duine opgegaar.<br /><br />En magteloos moes ek aanskou<br />hoedat die afgemete lyn<br />wat ek gespan het, in die graf<br />van wind en sand en stof verdwyn.<br /><br />Nou het ek in die woesteny<br />geen baken of beduidenis,<br />geen sekerheid, want elke grens<br />is deur die waaisand uitgewis.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-88439453043537392212008-12-13T10:51:00.002+02:002017-09-05T17:49:41.122+02:00LysterSomermiddag<br />
loom van stilte.<br />
Tussen wortels van die stinkhout<br />
en dooie blare van die struike<br />
skrop die dofbruin lyster in die grond,<br />
staan stil,<br />
die koppie skuins<br />
asof hy luister<br />
waar die erdwurm wegkruip in die turf.<br />
Hy fladder op.<br />
Uit takkies van die tamarisk<br />
breek hy die stilte.<br />
Sy kroppie swel.<br />
Hy kweel kristal<br />
en fluit fluweel<br />
en speel viool<br />
en rol die rondo's uit die klein<br />
klaviertjie in sy keel.<br />
Dan bly hy stil.<br />
Daar lê laventel op die lug.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-1883378531937027802008-12-07T15:45:00.000+02:002017-09-05T17:46:48.614+02:00Plaatopname<span style="font-size: 100%;">Skuins teen die ashoop<br />tussen kronkels en spirale<br />ou doringdraad en pale<br />en plate swartgeroeste sink,<br />'n leë, ingeduikte trommel<br />en nog 'n hele spul<br />wanmusikale rommel<br />van 'n goedkoop poporkes,<br />blom vol en heuningsoet<br />die bronsgeel stuifmeelstem<br />van Frida Boccara.<br /></span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5I27F7lbhHash7lIsHTd9VIzru_Wv4olre1nHx5DEcE-7TpuT64da_A0lDrYNQHiOdOotvY3R7bfHcHNi0ijylbI_PVpkeZqnKeO7x_FQ0YykqzfPY-CaAh_Tmi3BCLL96CoPXcGi/s1600-h/frida_boccara.jpg" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img alt="" border="0" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5279202575336401682" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5I27F7lbhHash7lIsHTd9VIzru_Wv4olre1nHx5DEcE-7TpuT64da_A0lDrYNQHiOdOotvY3R7bfHcHNi0ijylbI_PVpkeZqnKeO7x_FQ0YykqzfPY-CaAh_Tmi3BCLL96CoPXcGi/s320/frida_boccara.jpg" style="cursor: pointer; float: left; height: 78px; margin: 0pt 10px 10px 0pt; width: 126px;" /></a><span style="font-size: 100%;"><br /><br /><br /></span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-22004245204486005832008-12-07T15:02:00.000+02:002017-09-05T17:52:18.423+02:00NaamloosTwee duiwe het van die nes af opgevlie -<br />die een het teruggekom, die ander nie.<br /><br />Twee bome het jare saamgegroei -<br />die lente staan net een in bloei.<span style="font-weight: bold;"><span style="font-weight: bold;"><span style="font-weight: bold;"><br /></span></span></span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-12515242206578403452008-12-07T13:31:00.000+02:002017-09-05T20:13:10.753+02:00Oor Digters"Ek weet nie hoekom party digters nie gehoor word nie, of net in die verbygaan gehoor word. Eveleen Castelyn was een van hulle; PW Buys, wat pragtige goed geskryf het, was ‘n ander een; Ina Rousseau in ‘n mate ‘n ander een; en Olga Kirsch. Ek dink dit is omdat lesers graag ikone kies, eklekties is, dan skakel hulle ander uit, hulle verarm hulleself, en die hele literatuur." - TT Cloete in gesprek met Joan Hambidge, op Litnet, 2008-05-06.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-45480766759065546502008-12-01T11:00:00.000+02:002017-09-05T20:21:54.851+02:00Blyplek in Nederland<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">PW Buys het in 1961 drie maande lank in Nederland gewoon, waar hy aan sy doktorale studies gewerk het. Die prentjiemooi plek kan in 3D gesien word deur op die volgende skakel te kliek:</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=en&q=Jan+Luijkenstraat,+1071+Amsterdam,+Noord-Holland,+The+Netherlands&sll=51.513737,-0.129433&sspn=0.009601,0.024891&ie=UTF8&cd=1&geocode=FZDyHgMdUnxKAA&split=0&hq=&hnear=Jan+Luijkenstraat,+1071+Amsterdam,+Noord-Holland,+The+Netherlands&t=k&layer=c&cbll=52.359864,4.881648&panoid=K9NmPfqeKsSoAlQyK0oQRg&cbp=12,22.28,,0,-2.43&ll=52.359903,4.881449&spn=0.009369,0.024891&z=16">Jan Luijkenstraat 50, Amsterdam</a></span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;">Die blyplek was die deur direk links van die rooi
bossie blomme, aan die linkerkant van die foto.</span></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-59945842748027394012008-11-30T09:49:00.000+02:002017-09-05T20:17:41.719+02:00Biografiese Notas<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Ná sy skooldae op Brakpan en Bronkhorstspruit behaal P.W. Buys die grade B.A., B.D., Th.M. en Th.D. aan die PU vir CHO. Van 1948 tot 1973 was hy predikant op Theunissen, Kroonstad en Potchefstroom; van 1973 to 1988 professor in Etiek en Apologetiek aan sy alma mater. In dié jare was hy 'n tyd lank rektor van die Teologiese Skool en ook hoof van die Departement Dogmatologiese Vakke. Ná sy emeritering in 1988 doen hy pastorale versorging van bejaardes in drie aftree-oorde in Potchefstroom - 'n taak wat hy tot sy afsterwe verrig het.</span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;">Deur die jare het daar van hom gedigte in </span><span style="font-size: small; font-style: italic;">Stiebeuel </span><span style="font-size: small;">en </span><span style="font-size: small; font-style: italic;">Tydskrif vir Letterkunde </span><span style="font-size: small;">verskyn. In 1977 debuteer hy met 'n digbundel </span><span style="font-size: small; font-style: italic;">Pleroma</span><span style="font-size: small;">, wat in 1987 gevolg word deur </span><span style="font-size: small; font-style: italic;">Wit Korbeel.</span><span style="font-size: small;"> Die verskyning van </span><span style="font-size: small; font-style: italic;">Van sigbare en onsigbare dinge </span><span style="font-size: small;">het saamgeval met sy 75ste verjaardag op 15 Oktober 1998. Hy is op 27 November 1999 oorlede.</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-49663992495715728072008-06-12T21:37:00.000+02:002017-09-05T20:10:40.145+02:00Litanies<div xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">
<br />
<object height="350" width="425"><param value="https://youtube.com/v/fU8PqsynZZU" name="movie"><embed height="350" width="425" type="application/x-shockwave-flash" src="https://youtube.com/v/fU8PqsynZZU"></object><br />
<br />
PW Buys het in 1961 in Nederland gestudeer. Hy het in Amsterdam naby die Rijksmuseum gewoon en die besoek aan een van ons stamlande as 'n baie waardevolle ervaring beleef.<br />
<br />
Hierdie
stukkie musiek sluit nou aan by sy werk as predikant. Die sopraan is
Nynke de Jong, 'n dame wat normaalweg as dromspeler (poukespeler) optree
in die program "Nederland Zingt". Sy het 'n baie mooi
ryk musikale stem wat goed pas by die aard van die komposisie. Martin Zonnenberg begelei haar op die orrel. </div>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-33688532241469495512003-10-22T18:47:00.000+02:002017-09-05T20:19:12.785+02:00<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjpXUHHZEc47mdWg5D0KYae2MRsJwhez-1DSoJKbFA8_ccps5qn7aYzJKz0KxecQFwtz4VYCGylrKX6K_d-ZdQJnAo8vmu23r4YYE81KjQUSROSKW4N6qZQS1Z5lIp6dji3Aq9wsDLr2Yl/s1600/Totius+na+PW+Buys+01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1313" data-original-width="870" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjpXUHHZEc47mdWg5D0KYae2MRsJwhez-1DSoJKbFA8_ccps5qn7aYzJKz0KxecQFwtz4VYCGylrKX6K_d-ZdQJnAo8vmu23r4YYE81KjQUSROSKW4N6qZQS1Z5lIp6dji3Aq9wsDLr2Yl/s320/Totius+na+PW+Buys+01.jpg" width="212" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Goeie wense van Totius aan PW Buys <br />
na die aanvaarding van die beroep <br />
na sy eerste gemeente</td></tr>
</tbody></table>
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-57853572223583954752003-10-21T17:32:00.000+02:002017-09-05T17:45:51.646+02:00<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjz43fl3KofmKJi60Fa_EJVr-70yWSX2AWWNobeksOBmlKqEoCsxMRYm0gm8X7w-81JUhqxc1OFa4u0k3y-we7dPqxS53Z4Ss5bhBG-9SiSLDNOp-jNQieppGmIOQ1grUx-HWVdIvCGMisE/s1600/Totius+na+PW+Buys+02+-+omslag.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="766" data-original-width="1210" height="202" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjz43fl3KofmKJi60Fa_EJVr-70yWSX2AWWNobeksOBmlKqEoCsxMRYm0gm8X7w-81JUhqxc1OFa4u0k3y-we7dPqxS53Z4Ss5bhBG-9SiSLDNOp-jNQieppGmIOQ1grUx-HWVdIvCGMisE/s320/Totius+na+PW+Buys+02+-+omslag.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"></td></tr>
</tbody></table>
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwH5fwVmVHHbz_EqVP1xr_GcKEb6q_FLkylH726RBVTJAcyZ4Njk8cAKv5_mBW0fRY44aatlvxq7j4T8lWd9-k783ZVJLpXKoAKy0_EgDXw0ABCyfqMxzA9TyPHzkAE21H_qkqNjsZXnup/s1600/Totius+na+PW+Buys+02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="926" data-original-width="722" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwH5fwVmVHHbz_EqVP1xr_GcKEb6q_FLkylH726RBVTJAcyZ4Njk8cAKv5_mBW0fRY44aatlvxq7j4T8lWd9-k783ZVJLpXKoAKy0_EgDXw0ABCyfqMxzA9TyPHzkAE21H_qkqNjsZXnup/s320/Totius+na+PW+Buys+02.jpg" width="249" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Poskaart van Totius aan PW Buys<br />
14 Mei 1953</td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"></td></tr>
</tbody></table>
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-29492866013976049062003-10-20T11:47:00.002+02:002021-03-29T19:24:19.711+02:00Digter P.W. Buys 'die ander Totius'<div><h1>
</h1>
<h4>
LEANA LATEGAN<br /> </h4>
<br />POTCHEFSTROOM se ánder Totius, word 'n mens maklik verlei om te
dink as jy die digter P.W. Buys se lewe in oënskou neem.<br />
<br />
'n Lewe wat begin het in Germiston, en ná verskeie haltes uiteindelik
verplaas is na Potchefstroom, waar Pieter Willem Buys op 27 November 1999
oorlede is. Sowat twee jaar gelede het sy kinders, ná sy vrou, Lulu,
se dood, sy literêre nalatenskap aan Naln bemaak: 'n Kosbare skat dokumente
en artefakte wat by aspekte van sy skryfwerk aansluit.<br />
<br />
Op besoek aan die Totiushuis-museum in Potchefstroom vertoon die kurator
'n kort film om 'n mens ten opsigte van Totius te oriënteer. Met 'n
eerste kyk sou 'n mens moeiteloos die "hoofkarakter" as Totius sélf
eien. Inderwaarheid is prof. Buys destyds gebruik om die rol van Totius te
vertolk: In figuur en persoonlikheid miskien Totius se ewebeeld, maar by
nadere kennismaking een van die mees indrukwekkende mense wat 'n mens in
die wêreld van die Afrikaanse letterkunde kon ontmoet. Van nature beskeie
en nederig, maar 'n man wat allerweë met groot liefde, respek en agting
bejeën is.<br />
<br />
As predikant het hy verskeie gemeentes in die Vrystaatse Goudveld bedien,
en sy Th. M-graad in net nege maande afgehandel. In 1953, die jaar waarin
Totius oorlede is, begin Buys se bediening in Potchefstroom, 'n dienstyd
wat 35 jaar sou duur. Hy verwerf in 1970 sy doktorsgraad en behartig as hoogleraar
aan die Teologiese Skool die vakke etiek,
apologetiek, kategetiek en evangelistiek. Ná sy emeritering in 1988
begin hy met pastorale versorging van bejaardes in drie Potchefstroomse aftreeoorde,
'n liefdestaak waarmee hy tot met sy dood besig was.<br />
<br />
"As jy gedigte soek" (lui die titel van 'n openingsvers uit sy bundel Wit
korbeel ), sal jy dit oral kry, sê die digter: dalk sit joú
gedig "soos die gemmerkat / skuins voor oom Willie Steyn se huis", of skuil
dit "in 'n wateremmer / in Huis en Tuin se rakke"; dis dalk "sommer oop en
bloot / soos 'n studentesoen / voor Volkskas op die stoep"! Maar vir Buys
was "Tomstraat . . . steeds "die beste plek . . . Dáár's een
om elke hoek": die lang eikelaning met bome wat oor jou kop tóémaak
was vir dié skrywer 'n misterieuse en geliefkoosde wandelplek, en
'n stukkie straat wat hy met sy trapfiets seker alte dikwels beleef het.
(Die groot gesinsmotor het trouens as vervoermiddel by hom min aftrek gekry,
want die fiets was sy ryding, waarnatoe die reis ook mog gaan!)<br />
<br />
Buys se verse is altyd religieus gerig, maar dit sou 'n growwe verskraling
wees om hom as religieuse digter te tipeer. Daarvoor reik sy kreatiewe vermoëns
te wyd: By sy studeerkamertafel onder die leeslamp met die staander van "heuninggeel
olien", die hout wat deur swaarkry "marmerhard en mooi" geword het, het die
digter 'n uitsig gehad oor die kronkelende stukkie Mooirivier wat teen die
huis in Van Rooystraat 18 verbyvloei. Hier sien hy die "nege wilgerboompies
wat ek self geplant het"; "my groen plataan" ( Inventa
ris ), en al die voëls wat by die waterbak vertoef om water te drink
of te bad. Maar hy bemerk ook die korrel sand, neerslag en laaste rusplek
van die rots wat deur vulkane "gloeiend uit / die ingewande van die aarde
/ opgespuit" en met verloop van millenniums fyngemaal is: " 'n oomblik /
en / 'n ewigheid'.<br />
<br />
Sy verse is klein duette van klank en kleur, altyd ingebed in die wonder
van 'n Groter Hand wat alles vashou, skik en kantel. Of dit die vuurkool-streep
van die rooivink is, of die "trom wat in die diepte roffel", die somberheid
van die aftree-oord en hospitaal waar hy siekes en sterwendes besoek (terwyl
hy sélf "bewe / van angs / vir die lewe") -- alles skryf hy tot gravures
vir dié wat die lees-reis wil onderneem.<br />
<br />
Buys se drie digbundels (die somtotaal van sy gepubliseerde oeuvre) het
beskeie begin by Pleroma, uitgegee in 1977, is opgevolg met Wit korbeel
(Perskor, 1987) en afgesluit met Van sigbare en onsigbare dinge (Tafelberg,
1998).<br />
<br />
Die neerslag van 'n hele lewe is literêr hierin vervat: Predikant,
dosent, filosoof, berader, gesinsmens, natuurliefhebber, toeris. Nie sonder
rede het Afrikaanse literêre kritici Buys se bundels deurgaans met
positiewe kritiek begroet nie: Die skrywer se integriteit as mens en as kreatiewe
vakman maak van sy verse "skuilplekkë van bos en veld en skemerlig".<br />
<br />
Op 15 Oktober vanjaar was dit Buys se 80ste verjaardagherdenking, en
Groenspreeu (uit sy laaste bundel) sê dit als:<br />
<br />
Jy kan die groenspreeu nie vertrou, hy lieg die aarde pimpelblou. Hy fluit
die hemel lowergroen, paljas 'n pruim tot perlemoen. Hy tierelier die suring
soet, die katjiepiering swart soos roet. Hy vonkel, konkel, toor die son
tot 'n ranonkelrooi ballon. Die groenspreeu is 'n kunstenaar -soms lieg
hy selfs die waarheid waar.<br />
<span style="font-size: small;"><br />
</span></div><h4 style="text-align: left;"><span style="font-size: small;">
- Leana Lategan is hoof- opvoedkundige beampte by Naln.</span><a href="http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2003/10/20/VB/6BBk/02.html"><span style="font-weight: normal;"><br /></span></a></h4><div style="text-align: left;"><a href="http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2003/10/20/VB/6BBk/02.html"><span style="font-weight: normal;">http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2003/10/20/VB/6BBk/02.html</span></a></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-36602972434014968972001-08-03T12:15:00.001+02:002021-03-29T19:22:03.661+02:00PW Buys (1923-1999)<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"></span><span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><span style="color: black;">Erika Terblanche </span></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<span class="ColorGreyLink Bold left checkDup"><span class="customAuthor"></span></span></div>
<div class="breadcrumb left block" style="width: 97%;">
<br />
2011-08-03 </div>
<br />
<b>Gebore en getoë</b><br />
<br />
Pieter Willem Buys is op 15 Oktober 1923 in Germiston in die destydse
Transvaal (vandag Gauteng) gebore. Sy ouers was Karoomense. Sy moeder
was ’n nooi Du Plessis van Philippolis en sy vader ’n Steynsburger.
Hulle het na ’n plaas tussen Brakpan en Heidelberg verhuis toe Pieter
nog ’n jong seun was.<br />
<br />
Pieter het in Brakpan en Bronkhorstspruit skoolgegaan en in Bronkhorstspruit gematrikuleer.<br />
<div align="right">
<br /></div>
<b>Verdere studie en werk<br />
</b><br />
Pieter het sy naskoolse studie aan die Potchefstroomse
Universiteitskollege in 1941 begin – die moeilike jare van die Tweede
Wêreldoorlog. Hy het die grade BA, BD, ThM en ThD (in 1970) aan die
Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys (vandag die
Noordwes-Universiteit) behaal. Hy was met Lulu getroud; sy is in 2001
oorlede. Die egpaar het vyf kinders gehad: twee seuns, Gerrit en Johan,
en drie dogters, Mietsie, Susan en Louise.<br />
<br />
Vanaf 1948 tot 1950 is Pieter predikant in die Gereformeerde Kerk op
Theunissen in die Vrystaat. Saam met die gemeente het hy die groot
ontwikkeling op die Vrystaatse goudvelde meegemaak.<br />
<br />
In 1950 is hy na Kroonstad (ook in die Vrystaat) en was vanaf 1953 tot
1966 leraar van die Gereformeerde Gemeente Potchefstroom. Tydens sy
bediening daar is ’n nuwe kerkgebou in gebruik geneem. Hy het in 1961
drie maande lank in Nederland gewoon, waar hy aan sy doktorale studie
gewerk het.<br />
<br />
In 1966 is hy na die Noordbrug Gemeente in Potchefstroom, waar hy predikant was tot 1973.<br />
<br />
Vanaf 1973 tot 1988 was hy professor in die etiek en apologetiek aan die
Teologiese Skool in Potchefstroom en aan die PU vir CHO, waarna hy
rektor van die Teologiese Skool in Potchefstroom geword het, tot 1985.
Vanaf 1981 tot sy aftrede in 1988 was hy hoof van die Departement
Dogmatologiese Vakke.<br />
<br />
In 1979 het Buys, in opdrag van die Nasionale Sinode van die
Gereformeerde Kerk, die teks van Totius se Psalmberymings hersien. Hy
het die teks van die Totiusberymings so ver as moontlik behou en slegs
die ou Nederlandse vorme met nuwer Afrikaanse woorde vervang. Hierdie
hersiening wat hy pas voor sy dood voltooi het, moet nie met die nuwe
Psalmomdigtings verwar word nie.<br />
<br />
Ná sy emeritering in 1988 het hy met pastorale versorging van bejaardes
in drie Potchefstroomse aftreeoorde begin, ’n liefdestaak wat hy verrig
het tot sy afsterwe in 1999.<br />
<br />
’n Bundel wetenskaplike opstelle word hom aangebied met sy emeritaat getiteld <i>Waar die paaie saamwoon</i>.
Bekende teoloë was studente van Buys, onder andere Fika van Rensburg,
Herrie van Rooy, Paul de Bruyn, Koos Vorster en PP Kruger.<br />
<br />
Pieter het deur die jare talle artikels in wetenskaplike en kerklike
tydskrifte en boeke gepubliseer. Hy was ook vir baie jare redakteur van
die Christelike kinderblad <i>Slingervel</i>. Benewens wetenskaplike artikels deur hom het ook van sy verse van tyd tot tyd in <i>Tydskrif vir Letterkunde</i> en in <i>Stiebeuel </i>verskyn.<br />
<br />
Pieter het in 1977 met die digbundel <i>Pleroma</i> gedebuteer. Die titelwoord is ’n godsdienstige term wat beteken dat God alomteenwoordig is in die skepping.<br />
<br />
Die gedigte in die bundel is in sewe afdelings (sewe is die Bybelse
volledigheidsgetal) tuisgebring en dit wil tesaam duidelik maak hóé God
alomteenwoordig is in Sy skepping. En dan tref dit ons dat ook Buys se
poësie ons uiteindelik uitbring by die organiese gedagte wat ons teëkom
by ander digters, soos Van Wyk Louw, DJ Opperman, Herman Gorter en
Totius, vir wie die organiese samehang van dinge in God hulle oorsprong
het, soos ook vir Buys. Ons het hier nie met invloed te make nie, maar
met diepe verwantskap, volgens die resensent in Junie 1978 se <i>Tydskrif vir Geesteswetenskappe</i>.<br />
<br />
“Buys se organiese, pleromatiese kyk op mens en wêreld, mens en
skepping, is wesentlik digterlik en ’n vormkrag. Vanweë die pleromatiese
samehang van dinge kan uiterstes met mekaar saamgaan, soos die heerlike
en liriese ‘Amelita Galli-Curci’ en die pragtige singende ‘Meidjie’ wat
spontaan saamhoort met die vroue in pyn in die afdeling ‘Vroue’. Wat
boei in <i>Pleroma</i> is wat ons kan noem die veranderlike perspektief, maar die konstante resultaat. (...)<br />
<br />
“Die lewensvolheid en egtheid van die bundel lê vervolgens daarin dat
ook die onsekerhede van die mens, sy ‘gemis’, sy pyn en verdwaaldheid in
’n soms ontgrensde wêreld (‘My plaas se grens’) in hierdie gedigte
onder woorde gebring is. En ook in die geval van die pyn byvoorbeeld is
gewone daaglikse dinge, die ‘voorhande’ dinge, weer eens die vertrekpunt
van ’n ervaring wat ver uitreik, soos in die merkwaardige ‘Kleiosse’,
waar die seun se skurwe winterwond, wat ontstaan het omdat hy kleiosse
gemaak het, uitgroei tot <i>die</i> pyn van die mens. (...)<br />
<br />
“Oor die gaafheid van die vers in <i>Pleroma</i> hoef mens nie te
twyfel nie. Dié is daar. Gaan luister maar na die gang van die ritme in
die slot van ‘Tornado’ of die delikate klank en ritme in ‘Meidjie’. Met
groot gemak is die verse geskryf in <i>Pleroma </i>wat so ’n vol
werklikheid dra van groot en klein, naby en oneindig verre dinge, en dit
is juis in hierdie laaste, groter strukture dat Buys uitmunt.”<br />
<br />
Pieter se tweede bundel, <i>Wit korbeel</i>, is in 1987, presies tien jaar na <i>Pleroma</i>,
gepubliseer. Jacques van der Elst sê hy was verras deur die
verskeidenheid temas en motiewe in die bundel, aangesien ’n mens sou
verwag dat dit uitsluitlik religieuse gedigte sou bevat, komende van ’n
teoloog. Die bundel het wel ’n religieuse ondertoon, maar die poësie
steek nie daarin vas nie.<br />
<br />
Volgens Van der Elst reik baie van die gedigte uit na die bestaan van
die mens as fyn beskouer van die natuur en deelnemer aan die alledaagse
dog uiteenlopende ruimtes: Tomstraat in Potchefstroom, die Sinoiagrot in
Zimbabwe, die stadsbeeld van Chicago, die Komiteekamer, Pafuri by die
groot Luvuvhu, die studeerkamer met die staander van sy leeslamp.<br />
<br />
“Religieuse poësie het soms ’n inherente gestremdheid – enkele gedigte
is nie heeltemal vry nie – omdat daarin dikwels te veel en te persoonlik
bely en getuig word, meestal met die doel om te evangeliseer tot aan
aanvaarding van die heilsgebeure en die geestelike verlossing van die
mens. Hierdie oorreding tot aanvaarding geskied soms ten koste van
estetiese waarde en oorspronklikheid van segging.”<br />
<br />
Volgens Van der Elst verken die bundel ’n verskeidenheid temas: (a) die
wêreld as “vindplek” van die poësie; (b) die vraag na die waarom van die
bestaan van die gebrekkige en invalide mens; (c) die besinning oor die
sterflikheid van die mens en terminale siektes met ’n ironiese verwysing
na die onuitroeibaarheid (onsterflikheid?) van die kankersel; (d) die
predikant en die resepsie van sy preek met die besonder vindingryke
beeld van die stom parkeermeter.<br />
<br />
Van der Elst beskou <i>Wit korbeel </i>as ’n besonder leesbare bundel
vir sowel die akademiese leser as die gewone liefhebber van poësie.
“Tussen die vele debute van ‘angry young men’ is dit ’n oase van rypheid
en besinning, die produk van ’n digter met ’n wye lewenservaring wat
nie grootdoenerig en eksperimenteel verwoord word nie. Daarom moet ’n
mens nie in hierdie bundel eksperiment, baanbrekende rewolusionêre styl
en verstegniek soek nie. Dit beteken nie die bundel is kleurloos nie.
Inteendeel, dit bevat baie verrassende woordspelings en woordvondste,
verryk met boeiende paradokse en klankwerkings.”<br />
<br />
Volgens die <i>Verklarende Afrikaanse Woordeboek</i> is ’n korbeel die
“uitstekende stuk in ’n muur waarop ’n balk rus, kraagsteen”. En die
vers wat volgens Joan Hambidge die titel verklaar, is die slotvers in
afdeling sewe, “Mag ek?” (bladsy 69):<br />
<blockquote>
Mag ek die houtkosyne wees<br />
die drumpel waar u voet op trap<br />
– In elke spoor ’n druppel bloed?<br />
<br />
Mag ek die dak wees oor u kop,<br />
die kraagsteen wat die balke stut,<br />
die binnekamer van u hut?</blockquote>
Vir Hambidge was die bundel ’n aangename verrassing waarvan die meeste verse lesers sal boei. Daar is egter verse wat soms <i>woord</i>tempering kort, maar die mooiste verse in hierdie verdienstelike bundel vergoed vir die insinkings.<br />
<br />
Vir Daniel Hugo was <i>Wit korbeel</i> een van die onderskatte bundels van 1987. Die strammerige formele verse van <i>Pleroma</i>
het in hierdie tweede bundel plek gemaak vir beweeglike en klankryke
verse. Hy het veel plesier gehad aan die talle sjarmante gedigte van
hierdie ondogmatiese professor. Hy meen dat <i>Wit korbeel</i> vir die
leser wat verslae staan voor die hermetiese en/of akademiese aard van
die destydse Afrikaanse poësie, ’n aangename verrassing sal wees. Hy
haal die gedig “Rooivink” as prikkel aan:<br />
<blockquote>
Die rooivink gooi<br />
’n rooi vonk in die riet,<br />
’n vuurkool in die geil kanet.<br />
Hy vlieg op uit die plaat palmiet.<br />
Sy vlerkies sprinkel splinters lig.<br />
Hy fladder vlamrooi in die lug<br />
en val ’n gloeistreep na sy nes<br />
van droë gras.<br />
Hy speel met vuur<br />
Dié voël.<br />
Straks steek hy nog die wêreld aan die brand.</blockquote>
Elf jaar later, in 1998, is Pieter se derde (en laaste) bundel, <i>Van sigbare en onsigbare dinge</i>, gepubliseer, ter viering van sy 75ste verjaardag.<br />
<br />
Joan Hambidge meen dat ’n letterkunde ook sy kleiner stemme nodig het,
digters wat dikwels nie op die voorgrond staan nie, maar wat ’n
onthoubare klein gedig skryf of gewoon net deel vorm van die hele
tapisserie van ’n digkuns. PW Buys is so ’n digter. Hy is ’n hedendaagse
Totius, ’n digter wie se gedigte nog altyd vir Hambidge beïndruk het
vanweë hul eenvoud dog vormvastheid. Dit is gedigte wat handel oor die
mens se aardse bestaan en metafisiese bestekopname.<br />
<br />
Buys begryp, volgens Hambidge, die groot kuns om steeds oor abstrakte
sake soos die dood, siekte, die metafisika en dies meer konkrete gedigte
te maak. Dit is ook ’n bundel wat getuig van baie jare se leef en
nadink. Daar is ’n skerp oog op die menslike lyding, op siekte (die
slopende ervaring van kanker), oudword en die dood. Ook kan die
onbetwiste invloed van TT Cloete op ’n tegniese vlak gesien word: die
rymbeheer in ’n gedig soos “Die dowwe lamppit” en ook die enumerasie van
die gewone en die sublieme. Buys se gedigte spreek ’n mens aan omdat
daar niks vernaams of pronkend intellektueel aan hulle is nie. Tog
getuig die gedigte van tegniese vaardigheid en van ’n besliste nadink
oor kwessies soos vorm-tug. ’n Mens sien hier die hand van ’n wyse, ou
man wat ook met sorg rekenskap gee van die funksie van die poësie.<br />
<br />
Ook die nederigheid van die skryf van poësie word geplaas teenoor die almagtigheid van die Goddelike, soos in “Suikerbekkies”:<br />
<blockquote>
Groen suikerbekkies in die son<br />
vol soet geluk oor hom<br />
onnodig om hom neer te skryf,<br />
hy is by voorbaat ’n gedig:<br />
vuurrooi, bitter aalwynblom!</blockquote>
Die digter wil kennelik gemeet word aan die Rilke-uitspraak dat
gedigte maar min werd is as dit vroeg in die lewe geskryf word. (Dit is
natuurlik nie altyd waar nie, skryf Hambidge. ’n Mens dink hier
byvoorbeeld aan Rimbaud en Verlaine, en ons eie Antjie Krog en Theunis
Engelbrecht.) Die wins van ouer poësie is natuurlik dat dit ontdaan is
van jonger sentimente.<br />
<br />
Soms is die gedigte steurend en aangrypend, soos in die behandeling van
kanker; ander kere is dit klein waarnemings, maar tog gevoelig, soos
“Naamloos” toon:<br />
<br />
Twee duiwe het van die nes af opgevlie – <br />
die een het teruggekom, die ander nie.<br />
Twee bome het jare saamgegroei – <br />
dié lente staan net een in bloei.<br />
<br />
Die digter skryf beeldend, en deur sy goedgekose beelde dra hy sy boodskap oor sonder dat dit prekerig raak.<br />
<br />
Vir Jan Swanepoel is die bundeltitel, <i>Van sigbare en onsigbare dinge</i>,
veelseggend, veral as dit saamgelees word met die twee sitate vooraf.
Enersyds word daar aan die hand van die sitaat uit 2 Korinthiërs 4:18
gemik op ’n teenstelling: “die sigbare dinge is tydelik, maar die
onsigbare ewig”. Andersyds is daar die aanhaling uit die geskrifte van
die skilder Paul Klee, wat stel dat ’n skildery nie die sigbare hoef te
weerspieël nie, maar dat dit die onsigbare sigbaar moet maak. Deur die
kuns, so kan ’n mens aflei, word die onsienlike sienlik. Die bundel wil,
blykens sy titel, rekening hou met sowel die sigbare as die onsigbare
dinge. In die poësie word die tydelike sigbaar, en ten spyte van die
tydelikheid in ’n bepaalde sin duursaam.<br />
<br />
Vir Swanepoel is hierdie bundel besonder visueel en ouditief ryk. Reeds
uit die openingsgedig “Groenspreeu” blyk die toespitsing op die poësie
se paradoksale daarvan, duidelik. Hierdie gedig is ’n voorbeeld van die
beste verse in die bundel. Daar is ’n sekere speelsheid te bemerk, ’n
beweeglikheid in die versbou, en klankmatig is dit heg gekonstrueer.<br />
<br />
Die blywendste indruk wat <i>Van sigbare en onsigbare dinge</i> op
Swanepoel gemaak het, was in die verwoording van lyding en van
herinneringe. Dat dit na aan die hart van die bundel lê, is duidelik uit
die digter se vertaling van ’n uitspraak van die Duitse digter Rainer
Maria Rilke wat juis die aandag wil vestig op al die dinge wat nodig is
om ’n goeie vers te maak, en op die rypheid wat dit vereis. Hiervolgens
is verse meer as gevoel en as herinnerings; dit is ervarings en
herinnerings wat intiem een geword het met die digter en dan woord word
en uit die digter uitgaan.<br />
<br />
<i>Van sigbare en onsigbare dinge</i> is ’n bundel waarin
uiteenlopende dinge saamgedig word. Daar word gedig oor die kleine en
die magtige, oor die tydelike en die ewige, oor sigbare en onsigbare
dinge. Die stemming verspring van lig tot donker, van spel tot dodelike
erns, en dan weer terug. Dit is ’n lieflike bundel wat herlees en
herlees kan word.<br />
<br />
AP Grové het in <i>Beeld </i>geskryf dat ‘n mens deur die tematiese
verkenning van die bundel iets van die skrywer te wete kan kom: sy jeug,
sy intellektuele belangstellings, sy werk as predikant en professor in
die teologie, en later sy ervaring as pastorale begeleier van oues,
siekes en sterwendes.<br />
<br />
As ’n mens egter tot die essensie van die bundel wil deurdring, moet
daar gelet word op die bindende verwantskap tussen gedigte van
uiteenlopende aard, ’n verwantskap wat deur die genoemde “rubrieke” sny
en so die essensiële eenheid van die bundel bevestig. Die besondere wyse
waarop Buys die hede dwing om telkens op die wyse van die poësie ’n
bepaalde stuk verlede na die oppervlak te dwing, maak hierdie bundel ’n
boeiende leeservaring en ’n waardevolle bydrae.<br />
<br />
Pieter Willem Buys is op 27 November 1999 na ’n kort siekbed oorlede. Ná
sy vrou Lulu se dood het sy kinders sy literêre nalatenskap aan die
Nasionale Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (Naln) in
Bloemfontein bemaak.<br />
<br />
<b>Huldeblyke </b>
<br />
<ul type="disc">
<li><span dir="LTR"> </span>Leana Lategan, Museumgeesteswetenskaplike by Naln: “As jy gedigte soek” (lui die titel van ’n openingsvers uit sy bundel <i>Wit korbeel</i>),
sal jy dit oral kry, sê die digter: dalk sit jóú gedig “soos die
gemmerkat/ skuins voor oom Willie Steyn se huis”, of skuil dit “in ’n
wateremmer/ in Huis en Tuin se rakke”; dis dalk “sommer oop en bloot/
soos ’n studentesoen/ voor Volkskas op die stoep”! Maar vir Buys was
“Tomstraat ... steeds die beste plek ... Dáár’s een om elke hoek”: die
lang eikelaning met bome wat oor jou kop tóémaak was vir dié skrywer ’n
misterieuse en geliefkoosde wandelplek, en ’n stukkie straat wat hy met
sy trapfiets seker alte dikwels beleef het. (Die groot gesinsmotor het
trouens as vervoermiddel by hom min aftrek gekry, want die fiets was sy
ryding, waarnatoe die reis ook mog gaan!) <br />
<br />
Buys se verse is altyd religieus gerig, maar dit sou ’n growwe
verskraling wees om hom as ’n religieuse digter te tipeer. Daarvoor reik
sy kreatiewe vermoëns te wyd: By sy studeerkamer onder die leeslamp met
die staander van “heuninggeel olien”, die hout wat deur swaarkry
“marmerhard en mooi” geword het, het die digter ’n uitsig gehad oor die
kronkelende stukkie Mooirivier wat teen die huis in Van Rooystraat 18
verbyvloei. Hier sien hy die “nege wilgerboompies wat ek self geplant
het”; “my groen plataan” (<i>Inventaris</i>), en al die voëls wat by
die waterbak vertoef om water te drink of te bad. Maar hy bemerk ook die
korrel sand, neerslag en laaste rusplek van die rots wat deur vulkane
“gloeiend uit/ die ingewande van die aarde/ opgespuit” en met verloop
van millenniums fyngemaal is: “’n oomblik/ en/ ’n ewigheid”.<br />
<br />
Sy verse is klein duette van klank en kleur, altyd ingebed in die
wonder van ’n Groter Hand wat alles vashou, skik en kantel. Of dit die
vuurkool-streep van die rooivink is, of die “trom wat in die diepte
roffel”, die somberheid van die aftree-oord en hospitaal waar hy siekes
en sterwendes besoek (terwyl hy sélf “bewe/ van angs/ vir die lewe”) –
alles skryf hy tot gravures vir dié wat die lees-reis wil onderneem.<br />
<br />
Buys se drie digbundels (die somtotaal van sy gepubliseerde oeuvre) het beskeie begin by <i>Pleroma</i>, uitgegee in 1977, is opgevolg met <i>Wit korbeel</i> (Perskor, 1987) en afgesluit met <i>Van sigbare en onsigbare dinge</i>
(Tafelberg, 1998). Die neerslag van ’n hele lewe is literêr hierin
vervat: Predikant, dosent, filosoof, berader, gesinsmens,
natuurliefhebber, toeris. Nie sonder rede het Afrikaanse literêre
kritici Buys se bundels deurgaans met positiewe kritiek begroet nie: Die
skrywer se integriteit as mens en as kreatiewe vakman maak van sy verse
“skuilplekkë van bos en veld en skemerlig”. <br />
<br />
Op 15 Oktober 2003 was dit Buys se 80ste verjaardagherdenking, en “Groenspreeu” (uit sy laaste bundel) sê dit als:</li>
<blockquote>
Jy kan die groenspreeu nie vertrou, <br />
hy lieg die aarde pimpelblou. <br />
Hy fluit die hemel lowergroen, <br />
paljas 'n pruim tot perlemoen. <br />
Hy tierelier die suring soet, <br />
die katjiepiering swart soos roet. <br />
Hy vonkel, konkel, <br />
toor die son tot 'n ranonkelrooi ballon. <br />
Die groenspreeu is 'n kunstenaar – <br />
soms lieg hy selfs die waarheid waar.</blockquote>
<span dir="LTR"> </span></ul>
<blockquote>
TT Cloete: As ’n mens aan PW Buys terugdink, vra jy jouself af:
hoeveel lewens kan een mens lewe? Buys was meer as een mens. Van roeping
was hy teoloog, eers as predikant en later as akademikus. Hy was
professor in etiek en apologetiek aan die teologiese skool van die
Potchefstroomse Universiteit. Diep in sy hart was hy egter ook ’n
digter, en hy was ook baie lief vir die musiek en die skilderkuns. In
daardie bekende bloemlesing wat DJ Opperman baie jare gelede (1946)
saamgestel het uit gedigte wat in <i>Standpunte</i> verskyn het, is
destyds al gedigte van Buys opgeneem wat hy as student geskryf het.
Opperman het sy talent dadelik herken. Tog het Buys jare later eers
gedebuteer. Hy het drie digbundels gepubliseer. In 1977 het hy
gedebuteer met <i>Pleroma</i>, net mooi tien jaar later volg <i>Die wit korbeel</i> en nog tien jaar daarna sy derde en laaste bundel, <i>Van sigbare en onsigbare dinge</i>.
Van hom geld wat die Nederlandse digter JC Bloem van homself gesê het:
wat hy aan omvang ingeboet het deur sy beskeidenheid, het hy deur
suiwerheid vergoed. Buys was ’n werklik beskeie mens en nie opgewasse
teen die onaangenaamhede wat die blootstelling van die literatuur altyd
maar meebring nie. Daarom het dit veel oortuigingswerk gekos om hom te
oorreed om in 1977 te debuteer, beskroom en half weggesteek. Die
uitgewers van sy eerste twee bundels bestaan selfs nie meer vandag nie.
Hy was ’n sagte mens, sag soos die swartkomyn waaroor hy in sy laaste
bundel skryf: “swartkomyn word met ’n sagte stok geslaan as dit geoes
word”. In sy laaste bundel, wat baie goed ontvang is, skryf hy oor ’n
oorlede jeugvriend wat die digkuns diep in hom gehad het. Daardie gedig
is vandag op Buys self van toepassing: vlamhelder leef hy voort, hy “wat
die wonder van die skoonheid/ suiwer soos ’n kind/ beleef het
lewenslank”. Hy het, toe hy al professor in die teologie was, vir die
avontuur vanaf die eerste jaar tot by die honneursklasse in algemene
literatuurwetenskap geloop. Hy het soos ’n avontuurlustige mens met ’n
gretige gesig daar gesit. Wat hy vir ons nagelaat het, is skoon, suiwer
liriek en gedigte van ’n beminlike menslikheid.</blockquote>
<ul type="disc">
<li>Prof PJ de Bruyn in <i>Die Kerkblad</i> van 9 Februarie
2000: PW Buys was Christen met sy hele wese. Hy was van sy studentedae
af ’n harde, toegewyde werker. Hy het so hard gewerk dat Totius hom by
geleentheid gewaarsku het dat sy kragte nie sal hou as hy so voortgaan
nie. Wat veral opvallend was, was sy nederigheid en beskeidenheid. <br />
<br />
As predikant was hy ’n besonder begaafde prediker wat die Woord
van God in sy diep en indringende betekenis kon verklaar en oopmaak en
dit dan so toepas dat dit ’n mens werklik aangespreek het. Toe daar by
geleentheid aan Pieter Buys gevra is hoe hy ’n preek maak, was sy
beskeie antwoord: “Op my knieë.”<br />
<br />
Pieter Buys was ook vir geruime tyd lid van en voorsitter van
die Deputate vir Kerklike Publikasies en in dié verband het hy
waardevolle diens gelewer. Talle artikels oor kerklike sake het in <i>Die Kerkblad</i> en in <i>Die Gereformeerde Vroueblad</i> verskyn. Sy grootste bydrae in dié verband was egter sy redakteurskap van 34 jaar van <i>Slingervel</i>, die Christelike kinderblad. Hy het die gawe gehad om op ’n besondere wyse met die jeug te gesels en daarom het hy <i>Slingervel</i>
ook uitgebou. Die Sinode van 1997 het dan ook heel gepas ’n oorkonde
aan hom oorhandig vir “sy waardevolle en onbaatsugtige werk aan <i>Slingervel</i>”.<br />
<br />
Behalwe vir die feit dat hy ’n bekwame en toegewyde leermeester
was, was sy groot waarde as akademikus veral geleë in die leiding wat hy
aan nagraadse studente gegee het. PW Buys was as persoon, soos Totius,
klein van postuur, maar ’n man met ’n groot gees en wonderlike gawes en
talente wat hy toegewyd en met oorgawe in die diens van die Here gebruik
het.</li>
</ul>
<ul type="disc">
<li>TT Cloete oor PW Buys se poësie: In stilte en afsondering
het Buys sy skryfwerk gedoen, en dit goed gedoen, sonder aanmatiging,
sonder pretensies, sonder aandagsoekery, sonder enige eise wat hy aan
die leser gestel het. Buys se werk is ryk aan taal. Hy benut woorde uit
ons woordeskat wat grootliks onbenut in woordeboeke lê.</li>
</ul>
<ul type="disc">
<li>Dr Neels Smit: Ons dank God vir PW Buys. Nederige mens, ’n
kinderlike gelowige. Geroepe teoloog wat eintlik niks graagter as
predikant wou wees nie, en nooit kon ophou om predikant te wees nie. Elf
jaar na sy emeritaat het hy op 76, in die laaste tyd vermoeid en belas
met sy toenemende siekte wat hy sover moontlik vir homself gehou het,
voortgewerk en die volle bediening van Huis Eikelaan behartig. In ’n
bepaalde sin was hy ’n gevangene van die bediening, hy móés eenvoudig
voortwerk, sy sin vir roeping het hom gedryf. Hy het na hierdie werk van
hom in Huis Eikelaan met ’n skerp sin vir ironie gekyk. Hy het dit
“romantiek van die pastoraat” genoem. Hy was prediker by uitnemendheid:
’n man wat uit die terloopse teks nuwe wêrelde kon optower, verrassende
perspektiewe kon laat inslaan; maar ook iemand wat kon lag, met die
onhebbelikheid dat hy so aan die lag kon gaan vir die komiese dat hy
moeilik tot bedaring kon kom. Humormens, wat met fyn selfspot gedurende
sy laaste nag in die intensiewe eenheid, met talle pypies en monitors
aan hom verbind, tussen asemstote deur nog kon sê: “Ek lyk nou nes
Sasol!”<br />
<br />
Ook gesinsman, vriend en raadgewer vir baie, veelsydige denker,
skerpsinnige waarnemer. Natuurliefhebber wat God se groot liturgie in
die natuur kon bemerk. ’n Man in wie die digter uit elke hoek van sy
hart geloer het. En die man wat wonder, die man wat ly, veral vanweë
ander se lyding, ander se droefheid. Die man in wie die kind nooit
gesterf het nie, want hy was kind van God. Sy diepste vreugde het hy in
die nabyheid van sy Vader gevind, berustend, bereidwillig vir God: <blockquote>
Nou is die vrede diep en vol,<br />
Die leed van jare weggesink<br />
Soos waterkuile in valleie<br />
Wanneer die aand daar rooi oor blink.</blockquote>
</li>
</ul>
<br />
<b>
Aanhalings uit enkele gedigte van PW Buys</b><br />
<ul>
<li> <b>Tiptol</b></li>
</ul>
<blockquote>
...<br />
Kletsnat hol<br />
hy na die plas se kant,<br />
hy stryk<br />
sy veertjies met sy snawel glad.<br />
Heilig en spieëlsuiwer blink<br />
sy omgekeerde beeldjie in die watervlak.<br />
<br />
...<br />
Finaal bekeer<br />
begin hy luidkeels bid en roep<br />
in tongetaal.<br />
<br />
’n Halfuur later steel hy weer<br />
een van my adamsvye.<br />
<br /></blockquote>
<ul>
<li>Oor sy werk by Huis Eikelaan</li>
</ul>
<blockquote>
’n Ligte werk wat ’n emeritus<br />
teen die verveling van die oudag<br />
sal beskerm?<br />
<br />
Nou tien jaar al<br />
sprei ek my pastorale vlerk<br />
beskermend oor hul uit<br />
en vou hul in die liefde toe<br />
van Christus en sy kerk.<br />
<br />
Maar, Here God, U weet, <br />
ek hou my hart met albei hande vas<br />
wanneer ek smôrens binnegaan<br />
in hierdie groot <br />
wagkamer van die dood.<br />
<br /></blockquote>
<ul>
<li>En só beskryf hy God se groot liturgie in die groot en klein dinge van die natuur:<br />
<br />
Waar alles rondom so ’n helder prent<br />
van sy nabyheid is, is sakrament<br />
<br />
en werklikheid tot een saamverbind.<br />
En as die dag verby is en die wind<br />
<br />
met skemeraand die laaste lofsang speel,<br />
dan hef die son sy hande teen die geel<br />
<br />
aandhemel op en spreek nog ten besluit<br />
die seën oor die verlate landskap uit.</li>
</ul>
<a href="http://www.litnet.co.za/Article/pw-buys-1923-1999#bo" target="_blank"><br />http://www.litnet.co.za/Article/pw-buys-1923-1999#bo </a><br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-63803015570678818611999-12-03T19:51:00.000+02:002013-06-22T12:00:32.927+02:00Buys het wonder van skoonheid beleef<h4 style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><b>T.T. Cloete</b></span></h4>
<div style="font-family: inherit;">
<span style="font-size: small;"><br />P.W. Buys is verlede Vrydagnag oorlede. As 'n mens aan hom terugdink, vra jy jouself af: hoeveel lewens kan een mens lewe? Buys was meer as een mens. Van roeping was hy teoloog, eers as predikant en later as akademikus. Hy was professor in etiek en apologetiek aan die teologiese skool van die Potchefstroomse Universiteit. Diep in sy hart was hy egter ook 'n digter, en hy was ook baie lief vir die musiek en die skilderkuns.<br />
<br />
In daardie bekende bloemlesing wat D.J. Opperman baie jare gelede (1946) saamgestel het uit gedigte wat in Standpunte verskyn het, is destyds al gedigte van Buys opgeneem wat hy as student geskryf het. Opperman het sy talent dadelik herken. Tog het Buys jare later eers gedebuteer. Hy het drie digbundels gepubliseer. In 1977 het hy gedebuteer met Pleroma, net mooi tien jaar later volg Die wit korbeel en nog tien jaar daarna sy derde en laaste bundel, Van sigbare en onsigbare dinge.<br />
<br />
Van hom geld wat die Nederlandse digter J.C. Bloem van homself gesê het: wat hy aan omvang ingeboet het deur sy beskeidenheid, het hy deur suiwerheid vergoed. Buys was 'n werklik beskeie mens en nie opgewasse teen die onaangenaamhede wat die blootstelling van die literatuur altyd maar meebring nie. Daarom het dit veel oortuigingswerk gekos om hom te oorreed om in 1977 te debuteer, beskroom en half weggesteek. Die uitgewers van sy eerste twee bundels bestaan selfs nie meer vandag nie.<br />
<br />
Hy was 'n sagte mens, sag soos die swartkomyn waaroor hy in sy laaste bundel skryf: swartkomyn word met 'n sagte stok geslaan as dit geoes word. In sy laaste bundel, wat baie goed ontvang is, skryf hy oor 'n oorlede jeugvriend wat die digkuns diep in hom gehad het. Daardie gedig is vandag op Buys self van toepassing: vlamhelder leef hy voort, hy ``wat die wonder van die skoonheid/ suiwer soos 'n kind/ beleef het lewenslank''. Hy het, toe hy al professor in die teologie was, vir die avontuur vanaf die eerste jaar tot by die honneurs klasse in algemene literatuurwetenskap geloop. Hy het soos 'n avontuurlustige mens met 'n gretige gesig daar gesit. Wat hy vir ons nagelaat het, is skoon, suiwer liriek en gedigte van 'n beminlike menslikheid. </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;"><a href="http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1999/12/03/8/2.html" target="_blank">http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1999/12/03/8/2.html </a></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-785371004878341622.post-49349173451075941791999-02-14T11:32:00.000+02:002013-06-22T12:06:39.452+02:00Die sigbare hou altyd iets van die onsigbare in <div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Deur LUCAS MALAN<b><br />VAN SIGBARE EN ONSIGBARE DINGE</b><br />P.W. Buys<br /><br />Tafelberg <br />R59,95 </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">DIT
is nogal opvallend hoe klein die aantal Afrikaanse digters is by wie se
werk 'n mens duidelik die stempel "religieuse digter'' sal plaas. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Onder
hulle tel die welbekende Totius seker eerste, gevolg deur mense soos
W.E.G. Louw, Olga Kirsch, Ina Rousseau, Sheila Cussons, I.L. de
Villiers, Lina Spies
en T.T. Cloete. By die jonger geslag kan ook enkeles soos Rosa Smit en
Johan Myburg gereken word. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Elkeen
van dié het 'n eie stem, en hoewel hulle nie deurgaans daarmee besig
bly nie, is daar tog in hul poësie dikwels die spore van 'n religieuse
instelling
op die daaglikse ervaring, of is daar blyke van besinning daaroor. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">'n
Minder bekende naam onder hierdie beperkte groep is dié van P.W. Buys,
wat in 1973 met Pieroma gedebuteer het, en toe eers ná veertien jaar 'n
tweede bundel
(Wit Korbeel) gepubliseer het. Nou, tien jaar later, verskyn hierdie
bundel. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">
</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Volgens
T.T. Cloete in Die Afrikaanse Literatuur sedert Sestig (Nasou, 1980)
verwys die titel van Buys se eerste bundel na die teenwoordigheid van
God in die
ganse skepping. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Dit
is 'n gedagte wat ook deurlopend in Buys se tweede en derde bundel
waargeneem kan word. Trouens, daar is meer as een ooreenkoms tussen sy
drie digbundels
wat die leser opval. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">So
is daar die talle verwysings na Bybeltekste by sy gedigte, wat die
spreker se persoonlike ervarings ook vir die algemene leser bevatlik
maak. Daarby spreek
sy verse van 'n tipies menslike verwondering oor die geestelike inhoud
van natuurdinge (veral soos dit by voëls waargeneem word), asook 'n
volgehoue meelewing met die lyding wat mense onderling deur siekte en
ouderdom moet ervaar en verdra. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Die
titel van hierdie bundel berus op die passasie uit 2 Korintiërs 4-18 en
is selfverklarend: Dit wat jy sien (die sigbare) is eintlik die teken
(of metafoor)
vir dit wat jy nié kan sien nie (die onsigbare). So
is die boom in die gedig "Silwerbas'' met al die sigbare kleur en
glans van die landskap in wese ook 'n ``helder, borriegeel gedig''. Net
so word die valk
of arend in die gedig "Roofvoël'' binne enkele reëls veel meer as die
sigbare ding dit word iets van 'n feniks of 'n apokaliptiese Lucifer. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">En
in die gedig "Uur van waarheid'' is die bedrywige fabrieksgebied wat
rondom 'n begraafplaas ontstaan het, iets van 'n kosmiese wagkamer
waarin dié wat weerskante
daarvan werk of slaap, hunkerend wag op hul onderskeie, dubbelsinnige
``tjailatyd'' of ``opstaantyd''.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Op
'n tegniese vlak is dit ook opvallend hoe P.W. Buys meermale met
herhalings of 'n inventaris van woorde wat in hul betekenis met mekaar
skakel, daarin slaag
om 'n gedig met verdrag op te bou tot by 'n sterk, ontploffende slot. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Die
treffendste voorbeeld hiervan is die gedig "Jy wat 'n ander leer''.
Hier word iets soos twintig kwale wat veral by bejaardes voorkom, een na
die ander met
ritmiese variasie en 'n stygende effek van beklemming opgenoem. Dan
eindig die vers met 'n krampagtige vorm van gebed: </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">"Vader, U weet hoe ek bewe/ van angs/ vir die lewe.'' </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Hier
(asook in ander verse soos "Voortekens'', "Onkologie'' en "Die dowwe
lamppit'') demonstreer P.W. Buys dat hy 'n besondere gevoel vir die
ordening van
'n taal se klank- en betekeniswaarde het. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span>
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Daarby
het hy 'n fyn aanvoeling vir die menslike kondisie wat in die teken van
twyfel en ondergang staan sonder om deurgaans morbied te wees. Die
verse "Boereraat''
en "Tant Grietje'' is voorbeelde van 'n ligter stemming wat die bundel
balanseer. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Dit
is meer as genoeg rede waarom hierdie bundel aanbeveel kan word veral
by dié leser wat al self ervaar het hoe die sigbare dinge altyd iets van
die onsigbare
inhou. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;">Dr. Malan is 'n digter.
</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><a href="http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/1999/02/14/19/1.html" target="_blank"><br />http://152.111.1.87/argief/<wbr></wbr>berigte/rapport/1999/02/14/19/<wbr></wbr>1.html</a></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0